آسانسور هیدرولیک؛ انواع، مزایا، معایب و نحوه کار
/در مقالات /توسط عرفان نصراللهآسانسور هیدرولیک؛ انواع، مزایا، معایب و نحوه کار
همه اطلاعات تخصصی درباره آسانسور هیدرولیک:
اگر مانند من که یک فرد عادی هستم، از آسانسورهای مسکونی، اداری و تجاری استفاده می‌کنید، احتمالا برایتان چندان فرقی نمی‌کند که سوار چه نوع آسانسوری شده باشید، اما اگر پیمانکاری در حوزه صنعت ساختمان‌سازی هستید و یا در صنف فروشندگان تجهیزات و قطعات آسانسور قرار می‌گیرید، آگاهی از انواع و جزئیات آسانسورها برایتان ضروری و گاهی حیاتی میشود.
از همین‌رو ما در شرکت آسانسور آتی سازان با رویکرد آگاهی بخشی به همه مخاطبان این حوزه، در این مقاله تلاش کرده‌ایم اطلاعات صحیحی درباره انواع آسانسور، از جمله آسانسورهای هیدرولیک ارائه کنیم. همه مطالب براساس اظهاراتی است که متخصصین آسانسور ارائه کرده‌اند.
چرا آسانسور هیدرولیک؟
انواع آسانسور را می‌توان در دو دسته کششی و هیدرولیکی قرار داد. آسانسورهای هیدرولیکی قدمت کمتری دارند و هدف از اختراع و به کارگیری آنها، برطرف کردن نواقص و مشکلاتی بود که در قدیمی‌ترین نوع آسانسور یعنی آسانسورهای کششی وجود داشت؛ امنیت پایین، اشغال فضای مفید ساختمان، سر و صدای بالا، توان و قدرت پایین جابه‌جایی، وزن زیاد و … از جمله مشکلاتی بودند که با به‌کارگیری آسانسورهای هیدرولیک (Hydraulic Elevator) تا حد بسیار زیادی برطرف شد.
علاوه بر این اختراع بالابر هیدرولیک، امکان استفاده از آسانسور در مکان‌های کوچک‌تری مانند کارگاه‌ها، رستوران‌ها، مغازه‌ها و … که فضای کافی برای نصب و راه‌اندازی آسانسور کششی را نداشتند، فراهم نمود.
بنابراین با این توضیحات می‌توان پاسخ سوال زیر را اینگونه خلاصه کرد:
نحوهی کار آسانسور هیدرولیک
اساس کار آسانسورهای هیدرولیک، بر پایه‌ی فشار روغن تراکم‌ناپذیر است. انتقال این فشار به جک‌ها باعث جابه‌جایی کابین آسانسور میشود.
در آسانسورهای هیدرولیکی، پمپ درون مخزن روغن توسط یک موتور به حرکت در می‌آید و روغن توسط پمپ به داخل سیلندر پمپاژ میشود. فشار روغن پمپاژ شده به درون جک باعث حرکت پیستون و در نتیجه باز شدن جک میشود. باز شدن جک متصل به کابین آسانسور هیدرولیک، باعث حرکت کابین و قرار گرفتن آن در تراز طبقه‌ی مورد نظر میشود.
پس از رسیدن کابین به طبقه هدف، سوپاپ و شیرهای کنترل بسته میشود. کابین تحت فشار ثابتی در همان نقطه ساکن میشود. هنگام پایین آمدن کابین، موتور دیگر کار نمی‌کند. فشردن دکمه پایین آمدن باعث میشود شیر برقی باز شده و روغن به درون مخزن بازگردد.
بازگشت روغن باعث تخلیه سیلندر و جمع شدن جک میشود. روند تخلیه روغن بسیار آرام و ملایم می‌باشد به گونه‌ای که هیچگونه لرزش و ارتعاشی در کابین احساس نمی‌شود. هنگامی که کابین به طبقه هدف پایین می‌رسد، دوباره سوپاپ بسته میشود و کابین در همان تراز ثابت قرار می‌گیرد.
بطور کلی بالابر هیدرولیک با روشن شدن موتور به سمت بالا می‌رود و بدون نیاز به موتور به سمت پایین حرکت می‌کند. بالابرهای هیدرولیکی بیشتر برای بارهای فوق سنگین و طول مسیر کوتاه استفاده می‌شوند. سرعت کار این آسانسورها معمولا از 0.125 تا 1 متر بر ثانیه (m/s) است. سرعت 0.63(m/s) متداول‌ترین سرعت در آسانسور هیدرولیکی است.
انواع بالابرهای هیدرولیکی:
بالابرهای هیدرولیکی را به طور کلی به دو دسته تقسیم میکنند:
۱. بالابر هیدرولیک سیستم مستقیم
در این سیستم پیستون جک بدون واسطه و مستقیم به یوک کابین متصل است. در این حالت جک باید به شیر اطمینان مخصوصی مجهز باشد. ایمنی و سادگی از مزایای این نوع سیستم است.
۲. بالابر هیدرولیک سیستم غیرمستقیم
در این حالت کابین توسط سیم بکسل متصل به کارسلینگ جابه‌جا میشود. در این سیستم بر روی جک یک فلکه هرزگرد وجود دارد که یک سر سیم بکسل به یوک کابین و سر دیگر در چاهک به زمین متصل میشود. در این حالت با یک متر جابه‌جایی جک، کابین دو متر قابلیت جابه‌جا شدن دارد.
آیا تفاوت موتورهای گیربکس و گیرلس در آسانسورهای کششی را میدانید؟! بررسی تفاوت موتورهای گیربکس و گیرلس را از دست ندهید.
مزایای و معایب آسانسورهای هیدرولیک:
آمارهای صنعت آسانسور نشان‌دهنده‌ی اقبال عمومی و روی آوردن به سمت استفاده از آسانسورهای هیدرولیکی ست، چرا که نسبت به انواع آسانسورهای کششی، مزایای بسیاری دارند که برخی از آنها را در ادامه اشاره کرده‌ایم:
- همانطور که از بخش سیستم‌های هیدرولیکی گفتیم، خاصیت سیستم هیدرولیکی، خزش آرام و ملایم سیال است. همین موضوع باعث حرکت ملایم و بدون شوک و ضربه است.
- تجهیزاتی از قبیل تکیه‌گاه آسانسور و نیروی محرکه در پایین‌ترین طبقه نصب میشود. به همین دلیل نیازی به موتورخانه در بالاترین بخش ساختمان نیست.
- همچنین در هنگام پایین آمدن آسانسور، به دلیل تخلیه روغن بدون استفاده از نیروی برق و توسط نیروی ثقل جک، تا ۴۹ درصد در مصرف برق صرفه‌جویی میشود.
- به دلیل آنکه تمام نیروهای وارده از یک سمت است، باعث استفاده از نبشی قوی در سمت جک و نبشی نمره پایین‌تر در سمت دربها میشود. این موضوع کاهش آهنکشی و هزینه‌های اولیه نصب آسانسور هیدرولیک را در بردارد.
سایر مزایا آسانسورهای هیدرولیکی شامل موارد زیر است:
- امنیت بالا
- بدون نیاز به سقف چاه آسانسور
- به دلیل حذف سیستم تعلیق و وزنه، اشغال فضای کمتر
- پایین آمدن آسانسور بدون نیاز به برق، صرفه‌جویی در مصرف برق و انرژی
- استفاده از شیشه در سه وجه از آسانسور
- کار کردن حتی در زمان قطع برق
- حرکت نرم و روان
- قابلیت تنظیم سرعت
- توقف دقیق در تراز هدف
- استارت و توقف بدون ضربه و شوک
- عدم نیاز به موتورخانه در بالای چاه
- توانایی حمل بارهای فوق سنگین
- وجود موتورخانه در پایین‌ترین طبقه
- قیمت مناسب در راه‌اندازی به دلیل کم بودن آهنکشی
- کم سر وصدا بودن
- نصب در مکان‌هایی که چاه و چاله آسانسور وجود ندارد
- مجهز به پاراشوت ( سیستم ایمنی ضد سرقت)
- عدم نیاز به گاورنر
- اجرای چاه آسانسور بصورت پیش ساخته
- سازه‌ی سبک
- ایمنی بالای نصب به دلیل حذف یا کاهش قطعات سایر سیستم‌های آسانسور
- جلوگیری از برق گرفتگی به دلیل غوطه ور بودن الکترو‌موتور در مخزن پاور یونیت
- کاهش حرارت و دمای موتورخانه و خنکسازی موتور با روغن
- انتقال بارهای مربوط به آسانسور به سازه‌های آسانسور
- صفر بودن احتمال سقوط در حالت مستقیم
- درصد پایین خرابی و استهلاک پایین قطعات
- طول عمر بالای قطعات و تجهیزات
- ایمنی بالا هنگام وقوع زمین لرزه
- ایمن بودن از نظر محبوس شدن در ارتفاع
- نصب سریع
- مناسب برای ارتفاع‌های کم
- سرویس و نگهداری راحت‌تر و ساده‌تر
- مناسب برای ساختمان‌های قدیمی و دارای محدودیت فضا
معایب آسانسورهای هیدرولیک
در مقابل مزایایی که پیش از این اشاره شده، معایب آسانسورهای هیدرولیکی را نباید فراموش کنیم:
- سرعت کم نسبت به دیگر سیستم‌های آسانسور
- کارکرد در ارتفاع‌های کم
- افزایش دمای روغن به دلیل ترافیک بالا بویژه هنگام پایین آمدن
- رطوبت زمین و ایجاد خوردگی و زنگ‌زدگی قطعات مدفون در خاک
- محدودیت تعداد استارت نسبت به آسانسورهای کششی
- نشتی روغن در چاهک آسانسور
با این تفاسیر اگر استانداردهای مربوط به دفن قطعات آسانسورهای هیدرولیک از جمله سیلندر جک در چاهک، نصب و استفاده از آسانسور هیدرولیک در ارتفاعات کم رعایت شود، مزایای آسانسورهای هیدرولیک به مراتب بیشتر از آسانسوررهای کششی خواهد بود.
نکات ایمنی آسانسورهای هیدرولیک:
ایمنی مهمترین ویژگی بالابرهای هیدرولیکی است. در زمینه‌ی برتری ایمنی این آسانسورها نسبت به سایر آسانسورها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- شیرهای قفل‌کن در مسیر رفت و برگشت که باعث میشود در صورت بروز هرگونه خطا یا عیب در قسمت‌های مختلف شلنگ‌های هیدرولیک، کابین و جک بالابر متوقف شود.
- اضافه بار یا ظرفیت باعث میشود آسانسور تا زمانی که به ظرفیت مد نظر نرسد، حرکت نکند
- وجود شاسی مکانیکی در زمان قطع برق که می‌تواند به صورت دستی بالابر را به سمت طبقه زیرین هدایت کرد.
- استفاده از شیرهای کنترلی متعدد جهت کنترل سرعت.
- صفر بودن احتمال برق‌گرفتگی به دلیل ایزوله بودن تمامی مدارهای فرمان، نشانگرها و ….
- ضریب بالای قطعات اصلی آسانسور هیدرولیکی
- ابعاد آسانسور هیدرولیکی باید بر اساس محاسبات موجود انتخاب شود. لازم به اشاره نیست که این ابعاد برحسب ظرفیت کابین آسانسور تغییر می‌کند و بین ۲۸/۰ متر مربع تا بالای سه متر بر حسب ظرفیت یک تا ۳۰ نفر تغییر می‌کند.
- در انتخاب آسانسور هیدرولیک خانگی به میزان تردد مسافرین، تعداد توقف، ظرفیت موتور آسانسور و فضایی که ساختمان در اختیار آسانسور قرار خواهد داد، باید توجه کرد و متناسب با آن قطعات آسانسور را خریداری کرد.
مکان‌های مناسب برای نصب آسانسور هیدرولیک
بالابرهای هیدرولیکی چون از کاراسلینگ استفاده میکنند نیاز به ساخت سازه در محل نصب ندارند. کاراسلینگ فلزی از ریل‌های T شکل ساخته میشود که معمولا در ابعاد T9 و T16 است. به طور کلی در هرکجا که نیاز به استفاده از بالابر و آسانسور باشد و محدودیت فضا وجود داشته باشد می‌توان از آسانسورهای هیدرولیک با کاراسلینگ مناسب استفاده نمود. برخی از این فضاها شامل موارد زیر است:
- فضای داخلی: بخش‌های از متراژ مفید ساختمان همچون داخل کمد دیواری‌ها
- فضای بین پله‌ها: بهترین فضا برای نصب آسانسور به دلیل تخریب کمتر
- نما و حیاط: در ساختمان‌های جنوبی، حیاط پشتی و در ساختمان‌های شمالی حیاط اصلی
- پاسیو : فضایی از طبقه‌ی اول ساختمان که مشاع است و همچنین از فضای راه پله‌های هر طبقه برای درب آسانسور
به دلیل اینکه سیستم آسانسورهیدرولیک بارها و فشارهای وارده را به سازه‌های ساختمان منتقل می‌کند، از تمامی فضاهای فوق می‌توان برای نصب بالابر هیدرولیک استفاده نمود.
قطعات آسانسور هیدرولیک:
انواع قطعات آسانسور در کنار هم، کارکرد صحیح آن را ایجاد میکنند، این موضوع درباره آسانسورهای هیدرولیک نیز صدق می‌کند. در ادامه مشخصات فنی آسانسور هیدرولیکی را با بررسی قطعات آسانسور هیدرولیک گردآوری کرده‌ایم:
- پاور یونیت
- جک هیدرولیک
- شیرهای اطمینان و کنترل
- لوله‌های انتقال
- کاراسلینگ یا یوک
- تابلو فرمان
پاور یونیت (Power Unit):
وظیفه‌ی پاوریونیت تولید نیروی محرکه لازم جهت ایجاد فشار بر روغن و در نتیجه حرکت جک است. بطور کلی پاوریونیت جعبه‌ی کوچک محکمی است که تامین‌کننده‌ی قدرت و نیروی هیدرولیک است. پاوریونیت به دو نوع بیرون از سطح روغن و داخل سطح روغن وجود دارد که هر دو حالت اصول کاری یکسانی دارند. از نظر سرعت پاوریونیت‌ها را به دو دسته‌ی تک‌سرعته و دو‌سرعته تقسیم میکنند:
- پاوریونیت تک‌سرعته: استفاده در مکان‌های که ارتفاع کاری کم است. بالابر فروشگاه، رستوران، کارگاه و… .
- پاوریونیت دو‌سرعته: استفاده در مکان‌هایی که ارتفاع کاری زیاد و کیفیت حرکت و توقف آسانسور از اهمیت برخوردار باشد. آسانسورهای مسکونی، بیمارستانی، خودروبر و… .
همچنین از نظر خروجی روغن، پاور یونیت‌ها به سه دسته‌ی زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
- پاوریونیت مینی (mini) : خروجی روغن ۱۸-۳۵ لیتر بر دقیقه
- پاوریونیت استاندارد : خروجی روغن ۵۵-۸۰۰ لیتر بر دقیقه
- پاوریونیت خاص : برای آسانسورهای بزرگ و غول‌آسا
قسمت‌های مختلف پاوریونیت عبارتند از:
تانک یا مخزن روغن (tank):
وظیفه‌ی مخزن روغن کاهش نوسانات در حجم و فشار روغن است. همچنین این محفظه با کنترل حرکت ضربه‌ای روغن به لوله‌ها و اتصالات باعث کاهش سر و صدای حرکتی روغن میشود. اندازه‌های تانک روغن بستگی به سرعت و ظرفیت بالاتر هیدرولیکی دارد. کمترین ظرفیت تانک 50 لیتر در دقیقه(L/m) است.
این محظفه باید بر روی یک پایه محافظ قرار بگیرد تا رطوبت به آن نفوذ نکرده و باعث خوردگی بدنه‌ی آن نشود. همچنین بایستی سطح بیرونی محفظه دارای ضدزنگ باشد. درب مخزن باید محکم و کیپ باشد تا از نفوذ گرد و غبار و ایجاد ناخالصی در روغن جلوگیری شود. در درون تانک یک سری پره‌های قرار می‌گیرد تا علاوه بر کاهش سر و صدای حرکت روغن، از کف کردن روغن نیز جلوگیری شود.
موتور هیدرولیک:
موتورآسانسور هیدرولیک، پمپ روغن را در پاوریونیت به چرخش در می‌آورد و باعث تولید فشار در جک هیدرولیک میشود. عواملی که در انتخاب نوع و توان موتور هیدرولیکی باید به آن توجه نمود عبارت است از:
- ظرفیت بالابر
- ارتفاع رفت و برگشت بالابر
- سرعت بالابر
- قطر و تعداد سیلندرهای هیدرولیگ
- نحوهی اتصال جک به بالابر
- سیستم تعلیق
انواع موتور هیدرولیک در آسانسورها:
اگر به مقاله موتور آسانسور را خوانده باشید، متوجه شده‌اید که موتورها در همه انواع آسانسور مانند هیدرولیکی نقش مهمی در تمامیت آسانسورها دارند و در انواع مختلفی هم ساخته می‌شوند. این انواع موتورها را در آسانسورهای هیدرولیکی می‌توان در اشکال زیر طبقه‌بندی کرد:
موتورهای هیدرولیک مغروق در روغن:
این موتورها درون تانک یا محفظه‌ی روغن پاوریونیت به صورت غوطه ور قرار می‌گیرند. قرارگیری موتور در روغن، علاوه بر خنکسازی موتور توسط روغن و کاهش لرزش‌های موتور، کارکرد بی صدا و کم مصرف انرژی برق را نیز به دنبال دارد.
موتورهای هیدرولیک خشک:
این نوع موتورها خارج از تانک روغن، در بالا یا کنار مخزن پاوریونیت قرار می‌گیرند. مزایای این نوع موتور کارکرد در برق تکفاز و سه فاز است.
پمپ هیدرولیک:
پمپ هیدرولیک توان ورودی خود را از موتور هیدرولیک دریافت می‌کند و به توان هیدرولیکی تبدیل می‌کند. بطور کلی وظیفه‌ی پمپ هیدرولیک ایجاد دبی است. سه نوع پمپ اسکرو، پره‌ای و دنده‌ای برای این منظور استفاده میشود. بطور معمول از پمپ‌های هیدرولیک اسکرو برای بالابرهای هیدرولیکی استفاده میشود.
در ساختمان این پمپ ها از 3 مارپیچ (3 Screw) استفاده میشود که این مارپیچ‌ها باعث یکنواختی جریان روغن می‌شوند. صدای این پمپ‌ها به دلیل ساختمان آن بسیار پایین بوده و قابلیت تامین بالای دبی را دارند. اینرسی پایین قطعات این نوع پمپ باعث سرعت بالای این موتور نسبت به سایر پمپ‌ها است.
این پمپ قابلیت خود راه‌انداز را دارد و به دو گروه تک‌محور و چند‌محور تقسیم میشود. معمولا به دلیل صدای پایین، این موتور در ساختمان‌های مسکونی کاربرد بالایی دارند.
سایلنسر (silencer):
این قطعه حبابی شکل در محفظه‌ی پاوریونیت قرار می‌گیرد. هرگاه پمپ روغن را پمپاژ می‌کند، روغن ابتدا وارد سایلنسر میشود و سپس به جک منتقل میشود. علاوه بر کاهش صدای بالای موتور و رفع آلودگی صوتی ایجاد شده توسط حرکت روغن، وجود سایلنسر حرکت آرام و ملایم کابین آسانسور را فراهم می‌کند.
جک هیدرولیک:
جک هیدرولیک وسیله‌ای است که با اعمال فشار سیال به استوانه‌ی درونی آن، باعث ایجاد نیرو میشود. روغن یا سیال که از نوع تراکم‌ناپذیر است به پیستون داخلی فشار وارد کرده و باعث باز شدن جک میشود. قطعات جک در زمان جمع‌شوندگی باید کاملا هماهنگ عمل کنند چرا که در صورت کوچکترین خطا، شوک و ضربه‌ی شدیدی به کابین وارد میشود. جک هیدرولیک را از منظر نوع باز شدن به دو نوع زیر تقسیم میشود:
- جک هیدرولیک یک مرحله‌ای (single stage)
- جک هیدرولیک چند مرحله‌ای (Telescopic)
از نظر اقتصادی، جک‌های یک مرحله‌ای کاربرد بیشتری دارند. در مکان‌هایی که محدودیت حفر چاه وجود دارد یا ارتفاع رفت و برگشت زیاد است، جک چند مرحله‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. جک‌های چند مرحله‌ای از ایمنی بالایی برخوردارند. طراحی این جک‌های تسلکوپی به گونه‌ای است که تمامی استیج‌ها بطور همزمان باز و بسته می‌شوند تا از ایجاد شوک و تغییر یکنواخت حرکتی جلوگیری شود.
همچنین جک‌های هیدرولیک را از نظر نوع اتصال به کابین به ۲ دسته‌ی زیر تقسیم بندی میکنند:
- جک هیدرولیک اتصال از بغل
- جک هیدرولیک اتصال از زیر
برای استفاده از جک هیدرولیک اتصال از زیر، باید زیر کابین را به ارتفاع حالت بسته‌ی جک چاهی حفر نمود و جک را درون آن قرار داد. برای تعیین سطح مقطع جک باید به بار استاتیکی و مکانیکی وزن کابین و سرنشینان دقت کرد. به عنوان نمونه برای بار ۱۰۰۰ کیلوگرمی، سطح مقطع سیلندر جک هیدرولیک ۶۰ میلی‌متر و شفت آن باید ۵۰ میلی‌متر محاسبه شود.
صفحات نگهدارنده:
کار اصلی این صفحات انتقال فشارهای ناشی از بارهای استاتیکی و دینامیکی به سازه‌های ساختمان می‌باشد. نوع، ضخامت و مقاومت این صفحات به نوع جک و قرارگیری آن بستگی دارد.
شیرآلات و میکروسوئیچ‌های کنترل و محدودیت:
تعداد مشخصی شیر کنترل‌کننده و محدودکننده در بالای پاوریونیت، در محل انتقال روغن به جک و قسمت‌های مختلف لوله‌ی انتقال هیدرولیکی وجود دارد. این شیرها بر اساس عملکرد به انواع الکتریکی، مکانیکی و پنوماتیکی تقسیم‌بندی می‌شوند. این شیرها با کنترل سیال ورودی یا خروجی عملکرد سیستم هیدرولیک را تنظیم و کنترل میکنند. مجموعه شیرآلات کنترلی آسانسور هیدرولیک شامل موارد زیر است:
شیر اضطراری برق:
عملکرد این شیر همچون کلید دستی دکمه‌ی فشار (push bottom) پاوریونیت است. با فعال کردن این شیر الکتریکالی در مواقع اضطراری همچون گیر کردن شخص در کابین آسانسور، با قطع برق توسط شخص محبوس شده از داخل کابین، باعث هدایت کابین به تزار طبقه پایین‌تر میشود. در تابلو فرمان ترمینال LMA مربوط به شاسی این شیر در کابین است.
شیر ایمنی ( Rupture Valve):
این شیر که با نام‌های شیر اطمینان و شیر ترکیدگی نیز شناخته میشود، مهمترین قسمت جک است و بر روی سیلندر جک نصب میشود. شیر ایمنی رابط بین جک و شلنگ هیدرولیک است که روغن از طریق این شیر به جک وارد یا خارج میشود. این شیر حجم روغن ورودی را کنترل می‌کند و در مواقع خطا همچون سرعت بالای کابین و یا پارگی لوله‌های انتقال، مانع عبور روغن میشود
. با فعال شدن این شیر، بالابر بصورت تدریجی و به آرامی متوقف میشود. حجم روغن عبوری این شیرها در محدوه‌ی ۳۵ تا ۳۰۰ لیتر در دقیقه است. بطور کلی مدت زمان عملکرد این شیر نباید فراتر از ۳۰ ثانیه باشد. محل قرارگیری این شیر بستگی به نوع قرارگیری جک دارد. اگر جک در درون زمین دفن باشد، شیر در بالای جک و اگر جک بر روی زمین قرارگرفته باشد، شیر ایمنی در پایین جک قرار می‌گیرد.
شیر سلونودیدی اضطراری (Emergency solenoid valve):
این شیر در زمان قطع برق کاربرد دارد. به اینگونه که در صورت قطعی برق، یک برق ذخیره همچون باطری را فعال می‌کند و باعث میشود کابین به سمت پایین‌ترین تزار حرکت کند و متوقف شود.
شوک گیر (Geared motor device):
وظیفه‌ی این قطعه از بین بردن شوک‌های بوجود آمده هنگام استارت یا ایست کابین بالابر است. در واقع این قطعه یک موتور DC است که در سر راه شیر اصلی بوجود آورنده ی دور قرار می‌گیرد و شیر اصلی را بصورت تدریجی باز می‌کند. غلظت و درجه حرارت روغن در عملکرد این موتور کوچک تاثیر ندارد. بلکه با کنترل فشار تولید شده توسط پمپ، شبیه یک شیر کنترلی عمل می‌کند.
شیرهای تناسبی (Proportional Valve):
برای کنترل حرکت سیلندر از شیر تناسبی استفاده میشود. هر شیر تناسبی دارای یک برد الکتریکی است که با استفاده از همین برد می‌توان حجم روغن عبوری در کل مدار را کنترل نمود.
بطور کلی اساس کار شیر تناسبی به این صورت است که میزان تغییر دریچه عبور روغن را با روغنی که از شیر سنولوئید می‌گذرد مقایسه و بررسی می‌کند. در صورتی که این شیر بصورت Close loop قرار بگیرد باعث افزایش سرعت بالابر، حرکت نرم و بی صدا و بدون شوک و همچنین توقف دقیق کابین در تراز طبقه میشود.
شیرهای کنترل:
هنگام بالا رفتن بالابر، روغن به سمت شیرهای کنترل پمپ میشود. شیرهای کنترل با توجه به سرعت آسانسور هیدرولیکی یا اجازه‌ی عبور روغن را صادر میکنند یا میزان مشخصی از روغن را به مخزن بازمی‌گردانند. مکان قرارگیری این شیرها در بالای محفظه‌ی پاوریونیت است.
شیرهای قطع و وصل (cut off valve):
برای سرویس و تعمیر سیلندر یا قسمت‌های مختلف بالابر نیاز به قطع فشار روغن است. برای این منظور از شیرهای قطع و وصل در خروجی تانک پاوریونیت استفاده میکنند.
لوله‌های انتقال روغن:
لوله‌های انتقال فشار در سیستم بالابر هیدرولیک قابلیت انعطاف‌پذیری خوبی دارند. این لوله‌ها که از ایجاد نویز و ارتعاشات جلوگیری میکنند، قسمت های مختلف سیستم هیدرولیک را به یکدیگر اتصال می‌دهند.
شلنگ‌های انتقال در برابر ضربه، شوک‌های مکانیکی، تغییرات دمایی و مواد شیمیای مقاومت بسیار بالایی دارند. نصب این شلنگ‌ها اهمیت بالایی دارد بطوریکه در قسمت‌های متحرک باید طول مناسبی از شلنگ را در نظر گرفت تا شلنگ کشیده نشود. همچنین نباید خلاصی بیش از حدی در طول شلنگ وجود داشته باشد.
کاراسلینگ (car sling):
فریم و یوک نگهدارنده‌ی کابین را کاراسلینگ یا کاراسینگ می‌گویند و وظیفه ی آن حمل کابین است. کاراسلینگ کل مجموعه‌ی پاراشوت، ستون زیر جک، رولر، کفشک، قلاب و… را شامل میشود. استحکام و ظرافت طراحی و ساخت این قسمت از آسانسور هیدرولیک باعث کاهش هرگونه لرزش و سر و صدای احتمالی میشود. به دلیل اینکه کاراسلینگ به سیستم پاراشوت مجهز است باید سیستم تست پاراشوت را نیز دارا باشد. مواردی که در انتخاب نوع و اندازه کاراسلینگ باید به آن دقت کرد عبارت است از:
- دهانه ریل
- عمق چاهک
- وزن کابین آسانسور با بار
- نوع ریل
- ارتفاع رفت و برگشت
کاراسلینگ در مدل‌های یک طرفه، دوطرفه و پیتلس وجود دارد. کارسینگ های پیتلس در چاله‌ها و آسانسورهایی کاربرد دارد که فاقد چاهک هستند.
تابلو فرمان:
مغز تفکر آسانسور هیدرولیک، تابلو فرمان است. بطور کلی تابلو فرمان سه وظیفه‌ی مهم را برعهده دارد.
- دریافت دستورات از تجهیزات مختلف و اجرای دستور حرکتی آسانسور
- تامین ایمنی آسانسور و مسافران
- حفاظت از قطعات و تجهیزات مختلف الکتریکی و مکانیکی در مقابل خرابی و خطا
با توجه به همه اطلاعاتی که تاکنون از قطعات آسانسورهای هیدرولیکی، نحوه عملکرد و مزایا و معایب آن ارائه کرده‌ایم، می‌توانیم پاسخ به این سوال را که آسانسور هیدرولیکی بهتر است یا کششی؟ اینطور بیان کنیم: بسته به کاربردی که نیاز دارید، می‌توانید از آسانسورهای هیدرولیکی و یا کششی استفاده کنید. مسلما اگر صاحب کارگاه و یا رستوران هستید، نصب آسانسور هیدرولیکی مقرون به صرفه‌تر است و فضای کمتری هم اشغال می‌کند.
کاربرد آسانسور هیدرولیکی:
با توجه به موارد اشاره شده می‌توانیم کاربرد آسانسور هیدرولیکی را در موارد زیر خلاصه کنیم:
- بالابر انبار‌ها
- بالابر مغازه ها
- آسانسور رستوران ها
- بالابر فروشگاه‌ها
- بالابرهای خودروبر
- آسانسور منازل مسکونی کمتر از ۵ طبقه
- خانه های قدیمی
- و مکان های بسیار دیگری که علاوه بر محدودیت فضا نیاز به جابه‌جای ظرفیت بالایی دارند.
استانداردهای آسانسورهای هیدرولیک:
مقررات و الزامات نصب آسانسور هیدرولیک در کتاب مبحث ۱۵ مقررات ملی ساختمان، شامل موارد زیر است:
- در سیستم مستقیم، جک باید مجهز به شیر اطمینان مخصوص باشد.
- در سیستم غیر مستقیم، علاوه بر نیاز به شیر اطمینان، باید طبق استاندارد شماره ۲۰۶۳۰۳ سازمان ملی استاندارد، تدابیر ایمنی خاص به منظور جلوگیری از پارگی سیم بکسل و در نتیجه سقوط آسانسور در نظر گرفته شود.
- در صورت استفاده از دو یا چند جک بطور همزمان، باید فشار روغن در همه جک‌ها در همه حالت‌ها یکسان باشد.
- در انتخاب نوع جک، اگر نیاز به حفر چاه است، باید پیش بینی‌های لازم جهت حفر چاه در نظر گرفته شود.
- چاه باید در برابر نفوذ آب و رطوبت مقاوم باشد و ارتفاع چاه آسانسور هیدرولیک باید با توجه به فضای ساختمان مشخص شود؛ اینکه توانایی حفر چاه چه اندازه است، در انتخاب انواع اسانسور هیدرولیک تاثیر دارد.
- چاه جک باید با دقت شاقولی ۲۵ میلی متر و ارتفاع ۳ متر حفر شود.
محاسبات مربوط به تعداد نفرات، ظرفیت و جابه‌جایی همانند مقررات و استانداردهای آسانسورهای کششی است.
خرید آسانسور هیدرولیک:
بی شک پیشرفت سریع تکنولوژی در صنعت آسانسور و به ویژه آسانسورهای هیدرولیکی باعث رونق بازار این آسانسورها خواهد بود. چرا که با طراحی قطعات و تجهیزاتی که بتوان معایب آسانسورهای هیدرولیکی را برطرف نمود، می‌توان ادعا نمود که آسانسورهای هیدرولیک به دلیل ایمنی بسیار بالایی که دارند تبدیل به پرکاربردترین آسانسور در دنیا خواهد شد.
سوالات متداول
چرا با وجود مزایای آسانسور هیدرولیکی، کمتر شاهد استفاده از این آسانسورها در ساختمان هستیم؟
به دلیل ناآشنایی و ناآگاهی ساختمان‌سازان با سیستم آسانسور هیدرولیک و در نظر نگرفتن چاه و چاهک مناسب برای نصب آن، این سیستم در کشور ما کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالی که درحال حاضر در دنیا آسانسور هیدرولیک ۷۰ درصد بیشتر از سایر آسانسورها خریداری و استفاده می‌شوند.
آیا هزینه خرید و نصب آسانسور هیدرولیک به صرفه است؟
بله، می‌توان به جرات گفت که از نظر اقتصادی در اغلب موارد نصب آسانسورهای هیدرولیکی بسیار با صرفه‌تر است. کافی‌ست در مواقع ساخت ساختمان تدابیر و پیش‌بینی‌های لازم جهت حفر چاه و چاهک مطابق با نیاز بالابر هیدرولیکی در نظر گرفته شود تا پس از نصب آسانسور هیدرولیکی متوجه میزان بالای صرفه‌جویی اقتصادی نصب این نوع آسانسورها بود.
قیمت آسانسورهای هیدرولیکی نسبت به کششی چقدر تفاوت دارد؟
برای مقایسه قیمت آسانسورهای هیدرولیکی نسبت به انواع کششی، باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت: قیمت تجهیزات و قطعات، هزینه نصب، راه‌اندازی و نگهداری و در نهایت هزینه‌های ساختمان. اما در مجموع می‌توان با توجه به قیمت‌های جهانی و استقبال از آسانسورهای هیدرولیکی اینطور بیان کرد که این نوع از آسانسورها، صرفه‌جویی قیمتی بسیار مناسبی نسبت به انواع آسانسورهای کششی در سال دارند.