درایو آسانسور و کاربرد آن
/در مقالات /توسط عرفان نصراللهدرایو آسانسور و کاربرد آن
درایو کنترل سرعت آسانسور چیست؟
درایو آسانسور یکی از قطعات مهم آسانسور و تاثیرگذار در کیفیت حرکت کابین آسانسور می‌باشد. شاید شما هم تجربه‌ی تکان و لرزش کابین آسانسور به هنگام شروع حرکت و حتی توقف آن را داشته‌اید. این تکانه‌ها ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که در اکثر مواقع مربوط به سرعت و دور موتور آسانسور می‌باشد. با به کارگیری درایو آسانسور می‌توان بصورت چشمگیری این تکانه‌ها و لرزش‌ها را خنثی کرد. درایو آسانسور با تنظیم دور موتور گیربکس آسانسور باعث می‌شود که در موتورهای دوسرعته، شروع حرکت به آرامی رخ دهد و مانع از ایجاد تکانه و لرزش در کابین آسانسور می‌شود. با توجه به همین کارکرد، به درایو آسانسور، درایو کنترل کننده دور موتور نیز گفته می‌شود.
درایو آسانسور چگونه کار می‌کند؟
برای کنترل دور موتور آسانسور باید توان موتور آسانسور را کنترل نمود. دو فاکتور مهم در تولید توان در موتور آسانسور ولتاژ و جریان می‌باشد. درایو آسانسور ولتاژ ورودی با توان ثابت را از صفر به توان خروجی با ولتاژ متغییر، تغییر می‌دهد. همین روند ملایم تغییر توان و ولتاژ در آسانسور درایو دار باعث می‌شود که موتور آسانسور هنگام استارت به آرامی شروع به حرکت کند و تکانه و لرزشی به کابین آسانسور وارد نشود. در صورت نبودن درایو آسانسور، موتور آسانسور هنگام استارت به یکباره و در کسری از ثانیه به حداکثر توان و دور نامی خود خواهد رسید که همین موضوع باعث ایجاد تکانه های شدید در کابین آسانسور می‌شود. در درایو آسانسور ابتدا برق اصلی شهر تبدیل به ولتاژ DC می‌شود. سپس با کمک اینورترهای تعبیه شده در تابلو، ولتاژ DC به ولتاژ AC با فرکانس و ولتاژ‌های متغیر تبدیل می‌شود.
انواع درایو آسانسور
درایوهای آسانسور را با توجه به نوع موتور آسانسور و تابلو فرمان به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌کنند. و از آنجا که درایو آسانسور به نوعی مغز متفکر تابلو فرمان است، برای تقسیم بندی درایو می‌توان به تقسیم بندی تابلو فرمان‌های آسانسور اشاره نمود. بنابراین همانطور که در مقاله انواع تابلو فرمان آسانسور اشاره شد، می‌توان تابلو فرمان آسانسور را به انواع زیر طبقه بندی نمود:
- تابلو فرمان درایو دو سرعته (2SPD)
- تابلو کنترل درایو دار (3VF)
- درایو تابلو فرمان (VVVF)
تابلو فرمان درایو دو سرعته
همانطور که در مقاله‌ی انواع موتورهای گیربکس آسانسور نیز توضیح داده شد، تابلو فرمان آسانسور دوسرعته مختص موتورهای دارای دو سرعت دور کند و دور تند می باشد. در این موتورها زمانی که آسانسور شروع به حرکت می‌کند، موتور با دور تند فعال شده و به آرامی شروع به حرکت می‌کند. هنگام رسیدن کابین آسانسور به مقصد نیز آسانسور وارد دور کند شده و به آرامی از حرکت می‌ایستد و در تراز درب طبقه آسانسور متوقف می‌شود. این تغییر سرعت، حرکت آرام و توقف ملایم آسانسور توسط درایو این نوع از تابلو فرمان‌ها صورت می‌گیرید. البته در زمان تغییر دور تند و دور کند موتور، کمی تکان و لرزش ناچیز وجود دارد که در اغلب موارد نیز به طور کلی در انواع کابین آسانسور احساس نمی‌شود.
تابلو کنترل درایو دار
تفاوت تابلو کنترل درایو دار با تابلو فرمان دو سرعته در حرکت و تغییر سرعت بسیار ملایم و آرام آن می‌باشد. درایو آسانسور این نوع تابلو فرمان مانع از حرکت تند و شدید آسانسور می‌شود که همین موضوع باعث آغاز حرکت ملایم‌تر و توقف نرم‌تر آن خواهد بود. از نکات مهم تابلو کنترل درایو دار، کم و زیاد شدن بسیار ملایم سرعت موتور آسانسور هنگام عبور از طبقات مختلف است. همین ملایمی تغییر سرعت در درایو آسانسور این نوع تابلو فرمان باعث می‌شود که تکان و لرزشی هنگام عبور کابین از طبقات مختلف احساس نشود.
درایو تابلو فرمان
درایو تابلو فرمان مشابه تابلو کنترل درایو دار عمل می‌کند. با این تفاوت که در درایو تابلو فرمان، ابتدا برق شهر وارد درایو شده و پس از اعمال تنظیمات و برنامه‌ریزی‌ها بر روی فرکانس و ولتاژ برق شهر، برق ورودی موتور آسانسور توسط درایو تامین می‌شود. بطور کلی درایو به عنوان واسطه‌ای میان برق شهر و موتور آسانسور عمل می‌کند. این فرآیند و برنامه‌ریزی‌های درایو آسانسور به گونه‌ای صورت می‌پذیرد که با عبور کابین آسانسور از مقابل تراز طبقات، هیچگونه لرزش و تکانه‌ای در آسانسور احساس نشود.
مزایای استفاده از درایو آسانسور
همانطور که اشاره شد مزایای بسیاری در استفاده از درایو آسانسور وجود دارد که مهم‌ترین آن ارتقای کیفیت حرکت کابین آسانسور می‌باشد. از دیگر ویژگی‌ها استفاده از درایو در سیستم آسانسور می‌توان موارد زیر را عنوان کرد:
- افزایش طول عمر مفید قطعات مکانیکی آسانسور که در معرض تکانه و لرزش‌های کابین قرار دارند
- کاهش لرزش و تکانه‌های کابین آسانسور
- کم شدن صدای آسانسور به دلیل استفاده از کنتاکتورهای کوچک‌تر در کنار درایو آسانسور
- کاهش استهلاک موتور همچون روغن موتور آسانسور و کم شدن دفعات داغ شدن موتور آسانسور
- کاهش هزینه‌های سرویس و نگهداری آسانسور
- عدم نیاز فن خنک کننده در موتورخانه آسانسور در آسانسورهای دارای درایو تابلو فرمان
- خنثی شدن تکانه‌ها و لرزش‌های کابین هنگام عبور از تراز طبقات مختلف